Χλωρίδα - Εικονικό Μουσείο Βιοποικιλότητας της Κύπρου
Main menu
Χλωρίδα
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ
Η Κύπρος χαρακτηρίζεται από την παρουσία πλήθους διαφορετικών τύπων οικοτόπων. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ενδιαιτημάτων που είναι δυνατό να ικανοποιούν τις εξειδικευμένες απαιτήσεις και να φιλοξενούν ένα μεγάλο αριθμό φυτικών ειδών. Μέχρι στιγμής είναι γνωστό ότι στην Κύπρο απαντώνται περίπου 2000 φυτικά taxa (είδη, υποείδη, ποικιλίες), από τα οποία 144 (108 είδη, 33 υποείδη και 3 ποικιλίες) είναι ενδημικά του νησιού. Εν τούτοις, κατά καιρούς εντοπίζονται και δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά νέα ενδημικά είδη. Επιπρόσθετα, είναι δυνατό με βάση νέες επιστημονικές δημοσιεύσεις, ορισμένα είδη που μέχρι σήμερα θεωρούνταν ενδημικά στο νησί, να αλλάζουν επιστημονικό όνομα ή να εντοπίζονται και εκτός της Κύπρου, με αποτέλεσμα να μη θεωρούνται πλέον Κυπριακά ενδημικά είδη (σήμερα υπάρχουν 11 τέτοιες περιπτώσεις). Τα περισσότερα από τα ενδημικά φυτά της Κύπρου εντοπίζονται στις δύο οροσειρές του νησιού. Έτσι, στην οροσειρά του Τροόδους απαντούν 100 ενδημικά φυτά της Κύπρου, από τα οποία τα 45 είναι τοπικά ενδημικά, ενώ στην οροσειρά του Πενταδακτύλου 60, από τα οποία 14 είναι τοπικά ενδημικά.
ΑΠΕΙΛΕΣ
Πολλοί από τους εκπρόσωπους της Κυπριακής χλωρίδας και ιδιαίτερα κάποια ενδημικά taxa θεωρούνται σπάνια αφού απαντώνται σε λίγους και μικρούς πληθυσμούς. Η επιβίωση και διαιώνιση των ειδών αυτών τίθεται άμεσα σε κίνδυνο με τη δυσμενή επίδραση εξωτερικών, κυρίως, ανθρωπογενών πιέσεων. Τα τελευταία χρόνια, οι πιέσεις αυτές ολοένα εντείνονται και σχετίζονται κυρίως με την έντονη αστικοποίηση και την ανάπτυξη της βιομηχανίας, τις επαναστατικές μεταβολές στη γεωργία με την εκτενή χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη και τη δημιουργία υποδομών για αναψυχή, την επέκταση του ορεινού οδικού δικτύου, τις συχνές πυρκαγιές, την ύπαρξη στρατιωτικών και άλλων δραστηριοτήτων μέσα σε φυσικές περιοχές (λατομεία, γήπεδα γκολφ κλπ), την εισαγωγή ξένων και επιγενών ειδών και τις έντονες κλιματικές αλλαγές.
ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου (2007), το οποίο αξιολογεί την κατάσταση διατήρησης 328 φυτών της Κυπριακής χλωρίδας με βάση με τα κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), 23 taxa χαρακτηρίζονται ως Τοπικά Εξαφανισθέντα (RE), 46 ως Κρισίμως Κινδυνεύοντα (CR), 64 ως Κινδυνεύοντα (EN), 128 ως Εύτρωτα (VU), 45 ως Ανεπαρκώς Γνωστά (DD), 15 ως Εγγύς Απειλούμενα (NT) και 7 ως Ελάχιστα Ανησυχητικά (LC).
Ανάμεσα στα 328 είδη του Κόκκινου Βιβλίου της Χλωρίδας της Κύπρου περιλαμβάνονται 45 ενδημικά taxa. Από αυτά, τα 5 χαρακτηρίστηκαν ως Κρισίμως Κινδυνεύοντα (CR), 8 ως Κινδυνεύοντα (EN) και 32 ως Εύτρωτα (VU).
Το 2011, η IUCN κυκλοφόρησε τον αναθεωρημένο «Ευρωπαϊκό Κόκκινο Κατάλογο των Αγγειοσπέρμων» που αποτελεί και την πιο επικαιροποιημένη αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των σημαντικότερων φυτικών taxa που απαντούν στην Ευρώπη. Ως συνέπεια, από τα 45 Κυπριακά ενδημικά taxa που περιλαμβάνονται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου», 10 χαρακτηρίζονται πλέον ως Κρισίμως Κινδυνεύοντα (CR), 5 ως Κινδυνεύοντα (EN), 25 ως Εύτρωτα (VU), 1 ως Εγγύς Απειλούμενο (NT) και 4 ως Ανεπαρκώς Γνωστά (DD).
Αναθεωρημένη Κατάσταση Διατήρησης των 45 Ενδημικών Ειδών
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Η Κύπρος ως ένα από τα 27 κράτη-
Τέτοια όργανα είναι:
η Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη Διατήρηση των Φυσικών Οικοτόπων και της Άγριας Χλωρίδας και Πανίδας (Οδηγία Οικοτόπων),
η Σύμβαση για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων (Σύμβαση της Βέρνης) και
η Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων Ειδών της Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας (CITES).
Αναλυτικά:
Δέκα οκτώ taxa της Κυπριακής χλωρίδας, περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ),
- Είκοσι επτά taxa της Κυπριακής Χλωρίδας περιλαμβάνονται στο Προσάρτημα Ι της Σύμβασης για τη Διατήρησης της Ευρωπαϊκής Αγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων (Σύμβαση της Βέρνης) και χαρακτηρίζονται ως Αυστηρώς Προστατευόμενα,
- Όλα τα είδη του γένους Cyclamen (Primulaceae) και όλοι οι εκπρόσωποι της οικογένειας Orchidaceae περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών της Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας (CITES).
Τέλος, επτά από τα είδη της Κυπριακής χλωρίδας περιλαμβάνονται στην έκδοση της IUCN "Τα 50 Κορυφαία (Top 50) Φυτά των Νησιών της Μεσογείου" που περιλαμβάνει πενήντα από τα πλέον σπάνια και απειλούμενα είδη των μεσογειακών νησιών.
Κατάλογος και Φωτογραφίες Ενδημικών Φυτών της Κύπρου
Φωτογραφικό Άλμπουμ Επιλεγμένων Μη Ενδημικών Ειδών